Gelecek Aylara ait Gelirler (Peşin tahsil edilmiş

gelirler)

Cari hesap döneminde tahsil edilmekle beraber .henüz gerçekleşmemiş olan gelecek aylara ait faiz, komisyon gibi gelirler bu grupta yer alır.

Tahsil edilen gelir gelecek aylarda gerçekleşeceğinden geçici bir pasif hesapta gösterilir.

Gider Tahakkukları (Henüz ödenmemiş giderler)

Cari hesap döneminde tahakkuk ederek gerçekleşmekle bera­ber henüz ödenmemiş olan, son ayların elektrik, su, telefon ücreti gi­bi giderleri bu grupta yer alır.

Tahakkuk esasına göre, bu gibi giderler ödenmemiş olsalar bile cari dönemin gideri olduklarından tahakkuk kayıtlarının yapılması ge­rekir.

Henüz ödenmemiş giderlerle ilgili tahakkuk kayıtlarında gerçek­leşmiş olan gider tutarı ilgili sonuç hesabına borç, geçici bir pasif hesaba alacak yazılır.

a. Ticaret hukukuna ve vergi mevzuatına göre geçici pasif hesapların değerlemesi

Geçici pasif hesaplar da aynen geçici aktif hesaplar gibi TTK’nun 75. maddesinin genel hükümlerine göre işletme için haiz ol­dukları değer olan mukayyet değer ile değerlenirler.

VUK’nun 287. maddesine göre de geçici pasif hesaplar mu­kayyet değerleri üzerinden pasifleştirilmek suretiyle değerlenir.

b. Envanter İşlemle
ri

Geçici pasif hesapların envanteri yapılırken, değerleme gününde bu hesapların tahakkuk eden, gerçekleşen kısımlarının tesbitine ça­lışılır. Dönem içinde peşin tahsil edilmiş, hasıtalın ne kadar kısmının cari dönemin geliri olarak tahakkuk ettiği hesaplanır. Gerçekleşen gelir geçici pasif hesaptan çıkarılarak bir gelir hesabına alacak kay­dedilir.

­

Bu gibi hasılat meydana geldiğinde tahsilatın toplam değeri üze­rinden gelire kaydedilmiş ise, dönem sonunda henüz gerçekleşme­miş kısmının tesbit edilerek gelir hesabından çıkarılması ve geçici bir pasif hesaba alacak kaydedilmesi gerekir.

Bununla ilgili olarak dönem sonunda yapılması gerekli muha­sebe kayıtları şu şekilde olacaktır :

Dönem içinde 400.000 TL.lık faiz gelirinin tahakkuk etmiş olduğunu, dönemsonunda yapılan envanterde bunun 340.000 TL.lık kısmının cari döneme ait olduğunu varsayalım.

(i) Peşin tahsil edilen hasılatın tümü tahsilatın yapıldığı dönem gelire yazılmış ise, gerçekleşmeyen , diğer bir ifade ile gelecek dönemlere ait olan kısım gelir hesabından çıkarılarak geçici pasif hesaba konacaktır.

^{_______________________} _/ ^{_______________________}

642 FAİZ GELİRLERİ 60.000
380 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER 60.000
380.03 Faiz Gelirleri 60.000
Henüz gerçekleşmemiş gelirin geçici
pasif hesaba aktarılması
^{_______________________} _/ ^{_______________________}

Henüz gerçekleşmeyen gelir tutarında ilgili sonuç hesabı borçlandırılır, geçici pasif bir hesap olan gelecek aylara ait gelirler hesabı
alacaklandırılır.

Peşin tahsil edilmiş gelirlerin vadesi 1 yılı aşıyorsa 1 yılı aşan kısım 480. Gelecek Yıllara ait Gelirler hesabına alacak kaydedilir.

(ii) Peşin tahsil edilen hasılatın tümü tahsilatın yapıldığı dönem
geçici bir pasif hesaba yazılmış ise, gerçekleşen gelir tutarı geçici pasif hesaptan çıkarılarak gelir hesabına aktarılır.

^{_______________________} _/ ^{_______________________}
380 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER 340.000
380.03 Faiz Gelirleri 340.000
642 FAİZ GELİRLERİ 340.000
Gerçekleşen gelirin sonuç hesabına devri
^{_______________________} _/ ^{_______________________}

Gerçekleşen gelir tutarı kadar geçici bir pasif hesap olan gelecek aylara ait gelirler hesabı borçlandırılır, ilgili sonuç hesabı ise alacaklandırılır.